SAĞLIKLI BİR TOPRAK İÇİN ORGANİK TOPRAK ISLAHI

Türkçeye aktaran: Müge Bakioğlu, Necla Dal

Organik bahçeler için toprağa bol miktarda organik madde eklemek, bitkilerinizin sağlığı için kritik önem taşır.

Bahçenizde sağlıklı bir bahçe toprağı oluşturmak için bulması kolay ve yaygın olan organik toprak ıslahı yöntemlerinden bazılarını bu yazıda derledik.

1. Kompost

Güçlü bir organik bahçenin yolu komposttan geçer. Peki, kompost tam olarak nedir? Basitçe kompost, bozunmuş, çürümüş organik maddedir. Evsel sebze artıkları, yapraklar, kırpılmış çim vb. ile siz de kendi kompostunuzu yapabilirsiniz. Kompost kutunuzun içerdiği maddelerin işlenmesi ne kadar uzun sürerse, elde edilen kompost da o kadar iyi olur. Bahçe toprağınıza eklemek için ise, ilkbahar ekiminden önce kompostu mevcut toprağınızla karıştırmanız yeterlidir. Eğer sonbahar / kış bahçesi oluşturmayı planlıyorsanız, kompostu daha sonra, yaz sonunda toprağınıza ekleyebilirsiniz.

2. Gübre

Gübre, bahçıvanlar arasında oldukça popüler bir diğer organik maddedir. Toprağa organik madde eklemek için olduğu kadar, faydalı böcek, bakteri ve mantarlar için de mükemmeldir.

İneklerden, atlardan, keçilerden, tavşanlardan ve tavuklardan elde edilen gübrenin de, bahçe için çok faydalı olduğu kabul edilmektedir.                                         

Gübre satış bayilerinden, zirai bayilerden, yerel çiftliklerden organik gübre satın alabilir veya ot yiyen hayvanlara sahip olacak kadar şanslıysanız, hiçbir ücret ödemeden de sağlayabilirsiniz. Gübre, özellikle tavuk gübresi, bitkileri yakabileceğinden, gübreyi tazeyken kullanmamaya özen göstermelisiniz. Tavşan, bitkilerinizi tehlikeye atmadan bahçeye hemen uygulayabileceğiniz tek gübredir. Diğer gübre çeşitleri için, tüm hasadınız toplandıktan sonra geç sonbahar/kış döneminde gübreyi uygulayabilir, aksi takdirde kompost yığınınıza ekleyerek bekletebilirsiniz.

3. Organik Gübreli Toprak Karışımları

Bahçeye ekleyebileceğiniz birçok organik toprak gübresi bulunmaktadır. Özellikle balık artıkları ve deniz yosunu çayı, toprağınızda harikalar yaratabilir. Görece ucuz olan kan ve kemik unu ise bir diğer alternatiftir; kuru olduğu için işlenmesi ve uygulaması daha kolaydır. Çürümüş balık kafası kadar kötü kokmadığı için, karakafes otu çayı da harika bir seçenektir.

 4. Malç (Saman örtüsü)

 Malç, en sevilesi toprak ıslah yöntemlerinden biridir. 

Organik Toprak Islahı İçin Diğer Seçenekler:

Adi Yonca (Alfalfa) Unu - Bu, kullanımı kolay, harika bir bitki temelli azot kaynağıdır.

Kan Unu - Genellikle kemik unu ile birleştirilmiştir. İz minerallerle dolu, yavaş salınan bir azot kaynağıdır.

Kemik Unu - Genellikle kan unu ile birleştirilmiştir. Bitkiler tarafından emilimi oldukça hızlıdır. Kalsiyum kaynağıdır.

Kompost Haline Getirilmiş Tavuk Gübresi - Dengeli bir besin kaynağıdır. Taze uygulanmaz; taze uygulanırsa azot miktarı çok yüksek olduğundan bitkilerinizi yakar.

Hindistan Cevizi Lifi - Sıkıştırılmış hindistancevizi lifinden yapılır. Torfun çevre dostu alternatifidir.

Dolomit Kireç - Asitli topraklarda pH'ı yükseltir, sağlıklı bitki gelişimini destekler.

Yeşil Gübre Bitkileri - Toprağa gömmek üzere örtü bitkileri yetiştirebilirsiniz. Yonca ve diğer baklagil bitkileri toprağınıza doğal yollarla azot kazandırılmasını sağlayacaktır.

Yeşil kum (Greensand) - Potasyum, demir, magnezyum ve 30 kadar iz mineral içerir.

Jips- Ağır killi toprakları havalandırmak için kullanılır. Alkali toprakların iyileştirilmesinde kullanımı yaygındır.

Kelp Unu – Harika bir mikrobesin kaynağıdır.

Turba Yosunu - Toprağınızı havalandırmanın iyi bir yoludur, ancak turba bataklıkları tükenme riski altında olduğundan, çevre dostu bir seçenek değildir. Hindistan cevizi lifi ile ikame edilebilir.

Kaya Tozu - Çeşitli iz mineralleri içerir.

Kaya Fosfat - Fosfat, elementer kalsiyum ve diğer eser mineralleri içerir.

Kabuklu Deniz Ürünleri veya İstiridye Unu - Kalsiyum, azot, fosfor ve iz mineraller kaynağıdır.

Kükürt - Topraklarınızı daha asidik yapar; yabanmersini, açelya ve ormangülü gibi asit seven bitkilerin etrafı için uygundur.

Sul-Po-Mag (potas-magnezyum sülfat) – ‘Langbeinite’ diye adlandırılan doğal olarak oluşan bir mineraldir. Magnezya sülfatı olarak da bilinir, potasyumun hızlı salınımı için iyi bir kaynaktır. Potas varyasyonudur.

Solucan Gübresi –En yoğun besin maddesi içeren organik komposttur.

 Organik Toprak Islahı Neden Toprak İçin Daha İyidir?

   Organik ve inorganik (ticari) toprak ıslahlarını karşılaştırırken, daha büyük bir besin artışını kolay uygulanabilir bir halde sunduğu için inorganik ilavelerin daha iyi olduğu düşünülebilir. Fakat uzun vadede, organik toprak ıslahı daha düzenli ve daha kullanışlı bir biçimde, daha fazla besin sağlar ve bahçenin diğer önemli alanlarının iyileştirilmesinde daha iyi sonuçlar verir.

    Organik toprak ıslahı yöntemleri, genel toprak durumunu ve yapısını iyileştirir; aynı zamanda besinleri doğrudan bitkilerinize aktarır. Organik ıslah yöntemleri ayrıca topraktaki mikropları ve böcekleri beslemeye yardımcı olur. 

   Toprağınıza ilave organik madde eklemek aynı zamanda toprak yapısını, nem tutma kapasitesini, drenajı iyileştirir, yararlı mantarları besler.

 Organik Islah Yöntemleri Nasıl Sağlıklı Topraklar Oluşturur?

   Mükemmel toprak oldukça nadir bulunur. Çoğu bahçe çok fazla kumla, çok fazla taşla, çok fazla kille, yüksek asit düzeyiyle veya başka şeylerle bozulmuştur. Ancak toprağınızla ilgili sorunların türlerine bağlı olarak bir dizi belirli adımı takip ederek kötü toprağınızı iyi bir toprağa dönüştürmek mümkündür.

Toprak dört elementten oluşur:

•          Organik madde
•          Ayrışmış kaya (Mineral maddeler diye de bilinir.)
•          Su
•          Hava

Bunlar tüm toprakların temel yapı taşlarını oluşturur. Gerçekten sağlıklı bir toprak ise, aşağıda yer verilenlerin nüfusunda artış gerektirir:

•          Mikroplar
•          Böcekler
•          Kurtçuklar
•          Mantarlar
•          Faydalı Bakteriler
•          Faydalı Akarlar
•          Nematodlar
•          Sıçrar kuyruklular
•          Tek hücreli hayvanlar

 Toprağınıza daha fazla organik madde ekledikçe, tüm faydalı mikropların, böceklerin ve mantarların da nüfusunu arttırmış olacaksınız. Sağladığınız organik madde ile birlikte bu küçücük canlılar, toprak minerallerini, sağlıklı bir bitki büyümesi için kesinlikle gerekli olan hastalık önleyici bileşiklere, besin maddelerine, vitaminlere ve hormonlara dönüştürmeye yardımcı olur.

 Bu küçük böceklerin tüm yararlarını öğrenince, başarılı bir bahçıvan olarak, bu organizmaları desteklemek için ideal toprak koşulları yaratmaya odaklanmanın, sadece sentetik besin maddeleri vermekten çok daha iyi olduğunu göreceksiniz.

 Yeşil Gübre ve Örtü Bitkileri

Yeşil gübreler ve örtü bitkileri, toprağınızı yabancı otlardan korumak, havalandırmak, besin maddeleri eklemek ve başka bitkiler yetiştirmek için kullanılmadan önce toprak yapısını zenginleştirmek için iyi bir yol sağlar.

Örtü bitkileri

Toprağı kışın korumak için, bakla veya fiğ gibi soğuğa dayanıklı ve sert bir ürün seçin. İlkbahar geldiğinde, toprağa daha fazla besin eklemek üzere alta bu otu gömebilirsiniz.

Yeşil Gübreler

Aşağıda yer verilenler yeşil gübre olarak kabul edilmektedir:

•          Karabuğday
•          Soya fasulyesi
•          Börülce
•          Baklagiller
•          Alfalfa (adi yonca)
•          Bakla

Hayvan gübreleri gibi, bu bitkiler de toprağınıza bol miktarda azot ve organik madde sağlar. Bunun yanısıra, hızlıca yoğunlaşırlar ve yabani ot büyümesini engellerler. İster örtü bitkiler, ister yeşil gübreler, ekimden en az üç hafta önce ilgili alanın altına gömülebilir. Bu süre, organik maddeye, ekime hazır olduğunuz zaman bozulmaya başlama şansı verecektir.

 Hayvan gübreleri gibi, bu bitkiler de toprağınıza bol miktarda azot ve organik madde sağlar. Bunun yanısıra, hızlıca yoğunlaşırlar ve yabani ot büyümesini engellerler. İster örtü bitkiler, ister yeşil gübreler, ekimden en az üç hafta önce ilgili alanın altına gömülebilir. Bu süre, organik maddeye, ekime hazır olduğunuz zaman bozulmaya başlama şansı verecektir.

Unutmayın ki bahçenizdeki toprağın doğal olarak iyileştirilmesi için toprağınıza ekleyebileceğiniz en iyi şeyler organik ıslah yöntemlerinde kullanılanlardır.

Kaynak: Organic Amendments for Healthy Soil – How to improve your dirt.  https://piwakawakavalley.co.nz/organic-amendments/ adresinden erişildi.

Fotoğraflar için: Goumbik, Matu Bil, 53084, Alturas Homes ve Ronald'a teşekkürlerimizle.